Tego nie lubią nerki. Nefrolog wyjaśnia, co im najbardziej szkodzi
Nerki regulują pracę całego organizmu i wpływają na jego równowagę. Bez nich nasze ciało nie jest w stanie funkcjonować. Tymczasem nawet 10 proc. społeczeństwa cierpi na niewydolność nerek, która długo nie daje konkretnych objawów. Jak więc dbać o nerki i czego unikać, by im nie zaszkodzić? Wyjaśnia nefrolog.
Nerki pełnią funkcję filtra – oczyszczają krew z toksyn oraz produktów przemiany materii i wraz z moczem wydalają je z organizmu. Wytwarzają też aktywną formę witaminy D oraz erytropoetynę, dzięki której możliwe jest produkowanie czerwonych krwinek przez szpik. Są niezbędne do życia, choć nie każdy dobrze o nie dba.
Szacuje się, że w polskiej populacji nawet 10 proc. społeczeństwa może spełniać kryteria rozpoznania PChN, czyli przewlekłej choroby nerek, ale co ciekawe niewielki odsetek tych osób, o tym wie. Choroby nerek zazwyczaj nie bolą, przez to, jak mówi dr n. med. Dominik Cieniawski – nefrolog i lekarz chorób wewnętrznych z krakowskiego SCM clinic są tak późno wykrywane
– Oczywiście występują też choroby nerek, które dają silne i szybko pojawiające się objawy – mowa tu o zakażeniach układu moczowego i kamicy nerkowej, jednak akurat te jednostki chorobowe najczęściej udaje się skutecznie zatrzymać. Natomiast nasz organizm przez dosyć długi czas daje sobie radę z wyrównywaniem i kompensowaniem zaburzeń związanych z niewydolnością nerek, której objawy rozwijają się stopniowo i do których się adaptujemy. Niestety dolegliwości te są mało specyficzne – narastające osłabienie, pogorszenie apetytu, spadek tolerancji wysiłku, nudności, bóle brzucha, biegunki – wyjaśnia lekarz.
Warto wiedzieć
To sprzyja nerkom
Nerkom najbardziej sprzyja woda. Picie jej w odpowiednich dawkach wspomaga filtrację. Nawadnianie wspiera też działanie nefronów, których praca jest istotą działania układu moczowego.
Naszą czujność w kontekście wydolności nerek powinny wyostrzyć również objawy takie jak: wysokie ciśnienie tętnicze krwi, pojawienie się obrzęków wokół oczu, na twarzy i kończynach dolnych, zaburzenia oddawania moczu – szczególnie brak oddawania moczu, krwiomocz, który nie towarzyszy infekcjom układu moczowego, pienienie się moczu, obserwowane w trakcie wizyt w toalecie.
Bardzo prostym badaniem, które może nas uchronić przed poważnymi powikłaniami przewlekłej choroby nerek, jest profilaktyczne wykonywanie badania ogólnego moczu i oznaczenie we krwi stężenia kreatyniny.
Kto musi uważać na nerki?
Jak podkreśla specjalista, na nerki powinny uważać szczególnie osoby chorujące przewlekle na nadciśnienie, cukrzycę, niewydolność serca, palacze tytoniu, rodziny osób z chorobami nerek, ale również ci, którzy często sięgają po leki przeciwbólowe.
– Te osoby obowiązkowo powinny co roku kontrolować stężenie kreatyniny we krwi oraz wykonać ogólne badanie moczu. Jej podniesiony poziom wskazuje, że nerki słabiej odfiltrowują toksyny.
Nefrolog jednocześnie dodaje, że tak naprawdę każdy dorosły powinien profilaktycznie raz w roku wykonać ogólne badanie moczu w celu oceny stanu zdrowia nerek.
Zobacz także
Co 10. z nas choruje na nerki, 95 proc. o tym nie wie. Nefrolog o objawach
Pierwsze objawy raka nerki. Na co zwrócić uwagę?
Czego nie lubią nerki?
Nerkom szkodzą szczególnie leki z grupy NLPZ przyjmowane w nadmiarze, czyli m.in. ibuprofen, ketoprofen, diklofenak czy naproxen. Nie oznacza to jednak, że nie wolno ich wcale zażywać. Trzeba to po prostu robić rozsądnie, nie przekraczając zalecanej w ulotce dawki.
Również zniszczone zęby są siedliskiem bakterii, które wraz z krwią mogą krążyć po organizmie i mogą uszkodzić wrażliwe narządy w tym nerki. Dlatego o zęby należy dbać nie tylko z myślą o ich zdrowiu.
Podobne skutki mogą spowodować np. nieleczone zapalenie pęcherza, niedoleczona angina czy tzw. przechodzona grypa. Nerki uszkodzić mogą także nieprawidłowo kontrolowane choroby przewlekłe, np. nadciśnienie i cukrzyca.
Również brak odpowiedniego nawodnienia jest dla nerek bardzo groźny. Gdy organizm jest odwodniony, zagęszczenie toksyn, jest wysokie, a nerki nie mają wystarczająco surowca do produkcji odpowiedniej ilości moczu. Wówczas nefrony mogą nie nadążać z ich oczyszczaniem. Szkodliwe substancje krążą we krwi i “podtruwają” nas, wywołując m.in. bóle głowy, brzucha, nudności, problemy z koncentracją. Odwodnienie i bardzo zagęszczony mocz powoduje aktywację jąder krystalizacji i przyczynia się bezpośrednio w nerkach do powstawania piasku i złogów. A stąd tylko krok do bolesnej kamicy nerkowej. Aby zmniejszyć ryzyko takich powikłań, należy każdego dnia wypijać minimum 2 litry wody. Warto też ograniczyć sól w diecie oraz unikać nadmiernego stosowania leków przeciwbólowych czy używek.
Co ciekawe, wiele osób sądzi, że piwo filtruje je i oczyszcza nerki. Tymczasem ten napój nie charakteryzuje się żadnym działaniem leczniczym. Efekt diuretyczny przypisywany dawniej piwu nie różni się niczym od efektu, który uzyskamy po wypiciu np. wody. Dodatkowo piwo ma bardzo wysoki indeks glikemiczny i z racji na zawartość alkoholu zawiera dużo kalorii. Najlepszym sposobem nawadniania organizmu jest spożywanie wody. Piwo może natomiast sprzyjać rozwijaniu się cukrzycy czy dny moczanowej, a poprzez to stanowić ryzyko dla samych nerek.
Zobacz także
Choroby nerek zabijają po cichu. Ekspertka tłumaczy, jak dbać o nerki