Suborbitalna rakieta na testach w Ustce. Perun z Pomorza będzie wynosić komercyjne ładunki w kosmos

Perun ma 11,5 metra wysokości, waży niespełna tonę i będzie mógł wynieść 50-kilogramowy ładunek na wysokość 150 km, czyli w kosmos. Na usteckim poligonie inżynierowie przećwiczyli m.in. tankowanie podtlenku azotu, który w hybrydowej konstrukcji, gdzie paliwem jest parafina, służy jako utleniacz (paliwo rakietowe uważane za ekologiczne – przyp. red.).

Był to ostatni test przed pełnowymiarowym lotem rakiety, który konstruktorzy planują na wiosnę tego roku. Nie będzie to jednak lot przekraczający linię Kermana na 100 km wysokości – to tam, umownie, kończy się ziemska atmosfera i zaczyna się przestrzeń kosmiczna. Rakieta z Pomorza najpierw wystartuje na mniejszą wysokość, za to w ostatecznym kształcie i z większym, docelowym silnikiem – SF1000.

Perun został pomyślany jako rakieta wielokrotnego użytku, której komponenty opadną na ziemię na sterowanych spadochronach, by w kosmos polecieć później jeszcze raz, i jeszcze raz, i tak – jak informuje Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) – odbyć co najmniej pięć lotów.

SpaceForest opracował aplikację do przewidywań miejsca lądowania rakiety. Wprowadził też system sterowania ciągiem, aby trajektoria, czyli tor lotu rakiety, znajdowała się pod stałą kontrolą.

– Celujemy w loty suborbitalne – nie ukrywa Marcin Sarnowski ze SpaceForest. – Tam jest nisza rynkowa. Taki lot jest dużo tańszy niż wysłanie rakiety na orbitę. Mamy tę przewagę, że jesteśmy elastyczni, bo nasza wyrzutnia i stacja są mobilne, co oznacza, że możemy w praktyce startować z dowolnego miejsca na Ziemi.

Perun działa. W dziewiczy lot na wysokość 10 km i z mniejszym silnikiem (SF200) wzbił się zimą w 2020 r. na poligonie w Drawsku Pomorskim. Rakieta 15 sekund od startu osiągnęła barierę dźwięku. Konstruktorzy zweryfikowali też w praktyce autorski system łączności.

– Przy okazji prac nad rakietą zyskaliśmy szereg kompetencji i zbudowaliśmy wiele produktów – przyznaje Sarnowski.

– Jednym z nich jest Rasel, czyli system, za pomocą którego można komunikować się z dowolną rakietą czy statkiem powietrznym. Nauczyliśmy się też nawijania struktur kompozytowych, z których zbudowana jest rakieta. Perun, dzięki temu jest lżejszy i trwalszy. Co więcej, wszystkie systemy elektroniczne i napędy od początku do końca były robione w naszej firmie. Dzięki temu zauważył nas Arianspace (jeden z większych światowych graczy zajmujących się transportem kosmicznym – przyp. red.). Pracujemy dla nich przy projekcie odzyskiwania zbiorników dla rakiety Themis (to prototypowa rakieta wielokrotnego użytku Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA – przyp. red.).

Sterowana i odzyskiwana rakieta suborbitalna Perun budowana jest w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój od 2018 roku.

W założeniu ma ułatwić komercyjny i naukowy dostęp do przestrzeni kosmicznej. Została zaprojektowana tak, aby zapewnić wysoką wydajność przy bardzo niskich kosztach eksploatacji – będzie w stanie zapewnić opłacalną platformę dla badań w warunkach mikrograwitacji. Perun ma bowiem docierać na pułap 150 km, a po jego osiągnięciu przez kilka minut swobodnie opadać. W tym krótkim czasie ten, kto zlecił lot, będzie mógł prowadzić badanie ładunku, który w rakiecie umieścił, w tzw. stanie nieważkości.

Szacunkowy koszt kilograma ładunku wystrzelonego w kosmos to około 5 tys. dolarów.

– Tego typu rozwiązania sprawiają, iż polska myśl techniczna w domenie kosmicznej istnieje w rzeczywistości, a nie tylko na papierze – komentował test silnika SF1000, który odbył się 28 stycznia 2022 r. na poligonie w pomorskim Strzepczu, dr. hab. inż. Marek Moszyński, ówczesny szef Polskiej Agencji Kosmicznej. – Polska Agencja Kosmiczna uważa, że z uwagi na potencjał budowy miejsca startów dla rakiet suborbitalnych w Polsce, uzyskane przez polskie podmioty zdolności w dziedzinie suborbitalnej mogłyby wkrótce stać się wizytówką regionu pomorskiego w obszarze technologii kosmicznych.

Imię Perun (właśc. Pierun; także Piorun, Pieron – przyp. red.) nosi bóstwo gromowładne, jedno z czołowych w panteonie słowiańskim, uosobienie gromowładcy, boga grzmotów i piorunów…